Dat bijen bijzondere dieren zijn, hoef je ons niet te vertellen. In onze blogs over de geschiedenis van groene propolis kun je lezen hoe de bij al altijd de medische vriend van de mens geweest is met zijn productie van honing en propolis.
Eind vorig jaar dook er nog zo een straf bijenverhaal op, in de marge van de vulkaanuitbarstingen op de Canarische Eilanden die toen overal in het nieuws waren. Het ging weliswaar niet over de Braziliaanse honingbij, waaraan we onze groene propolis te danken hebben, maar wat de honingbijen op de Canarische Eilanden voor elkaar kregen, spreekt toch ook tot de verbeelding.
Dit artikel uit de New York Times van 4 december 2021, getekend Maria Cramer, delen we graag in geresumeerde vertaling:
Vijftig dagen overleven op eigen honingvoorraad
Vijf bijenkorven met tienduizenden bijen waren wekenlang bedekt met as die door de vulkaan Cumbre Vieja uitgestoten was. Ongeveer 50 dagen lang sloten duizenden honingbijen zich op in hun bijenkasten, weg van dodelijk vulkaangas, en overleefden op hun honingvoorraad.
Ongeveer 50 dagen na de uitbarsting van de vulkaan Cumbre Vieja op de Canarische Eilanden in september, waarbij lavastromen vrijkwamen en huizen, kerken en winkels verwoest werden, keerde een imker terug naar een van de verwoeste dorpen om te zien wat de vulkaan met zijn bijenkorven gedaan had.
Wat hij aantrof, verbaasde imkers en verheugde wetenschappers: in vijf bijenkorven die met vulkanische as bedekt waren, zaten tienduizenden bijen, levend en wel.
Bijen overleven hitte en schadelijke vulkaangassen
‘De bijen waren er niet alleen in geslaagd de hitte en de schadelijke gassen van de vulkaan te overleven, maar ze hadden ook de hongerdood weten te vermijden door zich te voeden met honing uit de bijenkorf’, aldus Antonio Quesada, imker op de Canarische Eilanden en woordvoerder van de bijenhoudersvereniging van Gran Canaria.
Hun overleving was een sprankje goed nieuws voor La Palma – een vakantie-eiland in de Spaanse Canarische archipel – dat zwaar leed door de uitbarsting die nog een tijdlang lava bleef spuwen. Op het eiland van ongeveer 80.000 inwoners werken meer dan 100 imkers, die bijenkasten met miljoenen honingbijen beheren. Die bijen zijn vitale actoren in het plaatselijke ecosysteem en spelen een belangrijke economische rol voor honingproducenten in de hele regio.
Bijen weerstaan aan parasieten, pesticiden en veranderende habitat
Het vermogen van de bijen om in zulke erbarmelijke omstandigheden in leven te blijven, herinnert ons ook aan hun robuustheid, een eigenschap die vaak over het hoofd gezien wordt in de nieuwsberichten die het vaak hebben over de zeer reële bedreigingen waaraan ze blootstaan door pesticiden, parasieten en het verlies van hun habitat.
‘Het is ongelooflijk hoe zo’n klein diertje dat al honderdduizenden jaren bestaat die veerkracht en dat vermogen om te overleven kan bewaren’.
– Antonio Quesada, imker Gran Canaria
Bijenkorf afgesloten en beschermd met propolis
‘De bijen, die in de regio bekend staan als Canarische zwarte bijen, gebruikten propolis, een harsachtig mengsel dat soms ook bijenlijm genoemd wordt, om zich in de bijenkorf af te sluiten’, zei hij.
‘Ze beschermden zichzelf tegen de gassen van de vulkaan’, aldus entomoloog Quesada. ‘De bijen lieten ook een piepklein gangetje open dat ze later konden gebruiken om naar buiten te komen’, vertelde hij.
Verrassend sterke werking van propolis
‘Dat gedrag is typisch voor honingbijen, die propolis, dat ze maken van stoffen die ze verzamelen uit planten en knoppen, gebruiken om minuscule kieren in de bijenkorf te dichten ter bescherming tegen regenwater en tocht’, aldus Nathalie Steinhauer, onderzoeker aan het departement entomologie van de universiteit van Maryland.
‘Toch was het feit dat de bijen op het eiland erin slaagden zich wekenlang in de bijenkorf te isoleren van dergelijke bedreigende omstandigheden verrassend – zelfs inspirerend’, aldus Steinhauer.
Ongeziene veerkracht van honingbijen inspireert
Er zijn verhalen in overvloed over honingbijen die bosbranden overleefden doordat de werkbijen erin slaagden de temperatuur in de bijenkorven te verlagen door massaal met hun vleugels te wapperen. Toen de kathedraal van Notre-Dame door een brand verwoest werd, ontdekte een imker, die verschillende bijenkorven op het dak had staan, tot zijn grote vreugde dat de bijen in leven waren gebleven door zich met honing te voeden.
‘Het is een heel inspirerend verhaal. Het zegt veel over de veerkracht van honingbijen.’
– Dr. Nathalie Steinhauser, entomologe
Honderden andere bijenkorven gered
Ook in het geval van de bijenkasten op La Palma hadden de bijen geluk. ‘De vulkanische as die op de bijenkorven viel, was poreus en licht, waardoor zuurstof kon binnendringen’, aldus Elías González, voorzitter van de ADS Imkers van La Palma.
‘Honderden andere bijenkorven werden eveneens gered en zijn naar andere plaatsen op La Palma overgebracht. Die bijen kunnen niet terugkeren naar de dorpen waar ze zich oorspronkelijk bevonden, omdat een groot deel van de vegetatie waarvan ze afhankelijk zijn, bedekt is met vulkanische as of verharde lava’, aldus de heer Quesada.
Een bijzonder goednieuwsverhaal
‘Het verhaal van de bijen die een vulkaanuitbarsting wisten te doorstaan, zal waarschijnlijk beroemd worden onder entomologen’, zegt dr. Delaplane.
‘Een dramatischer verhaal dan bijen die overleven terwijl hun bijenkorven worden bedolven onder vulkanische as, is niet denkbaar’, verklaart hij. ‘Het is een echt goednieuwsverhaal dat we in deze tijden goed kunnen gebruiken.’
Interesse in onze propolisproducten?
Bestel hier groene propolis (extract 30 %).
Bestel hier groene propolis (extract 70 %).
Bestel hier groene propolis (extract 30 %, alcoholvrij, helder oplosbaar).
Bestel hier groene propolis (zachte capsules, 375 mg).
Bestel hier groene propolis (tabletten, 700 mg).
Bestel hier natuursiroop met groene propolis.
Of vraag ernaar bij een van onze verdeelpunten.